احتمالا میدانید که یکی از مواد اولیه اصلی در صنایع غذایی و حتی غیر غذایی نشاسته است. نشاسته دارای ویژگی های خاصی مثل توانایی تشکیل ژل و ایجاد قوام و توانایی سازگاری با شرایط مختلف است. با این وجود نیازمندی هایی برای ارتقاء ویژگی های این محصول برای برآورده کردن نیاز های صنعتی و محیط زیستی وجود دارد که سبب شده پژوهش و نوآوری های جدیدی پدید آید. این نوآوری ها نشان دهنده پیشرفت های قابل توجهی در بهبود عملکرد و پایداری و افزایش کاربرد های این ماده مهم است. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا از مهمترین نوآوری های اخیر در تولید نشاسته های اصلاح شده و همچنین تاثیرات آنها بخوانیم.
چه نشاسته هایی در تولید نشاسته های اصلاح شده استفاده میشوند و چه تغییراتی میکنند؟
نشاسته هایی مثل نشاسته سیب زمینی و نشاسته های ذرت، برنج، نخودفرنگی و گندم در تولید نشاسته های اصلاح شده خصوصا در زمینه موادغذایی کاربرد دارند. تغییرات این نشاسته ها بعد از اصلاح شدن عبارت اند از:
- تغییر در ظرفیت جذب آب: در جذب و نگهداری آب در محصولات غذایی مثل پنیر و سس
- تغییر در خواص ژلی: مانند استحکام و پخت پذیری
- تغییر در افزایش پایداری انجماد و ذوب: برای حفظ بافت و کیفیت دسرهای یخ زده
- تغییر در افزایش شفافیت: در نوشیدنی ها و مواد غذایی ای که شفافیت و جذابیت بصری در آنها اهمیت دارد
نشاسته های اصلاح شده
نشاسته های اصلاح شده (Modified Starches) نوعی از نشاستهها هستند که برای بهبود ویژگیهای فیزیکی و شیمیاییشان مورد پردازش قرار گرفتهاند. این تغییرات میتوانند شامل فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی یا آنزیمی باشند که به منظور بهبود پایداری، قوام، ژلسازی، حلالیت و یا افزایش مقاومت به حرارت، اسید و انجماد صورت میگیرند.
نشاستههای مقاوم به حرارت و شرایط اسیدی
یکی از بزرگترین چالش ها در استفاده از نشاسته در انواع صنایع مقاومت آن در برابر حرارت و شرایط اسیدی است. به همین دلیل تحقیقاتی در این زمینه و پدید آوردن نشاسته هایی مقاوم نسبت به این موارد انجام شده است.
در نتیجه این تحقیقات، نشاسته هایی بدست امده که با تغییر دادن ساختار مولکولی آنها ، بدون از دست دادن خواص و عملکرد خود در دماهای بالا و محیط های اسیدی باقی بمانند. این پیشرفت ها امکان استفاده از این نشاسته ها را در صنایعی مثل صنایع غذایی و دارویی فراهم میکند.
نشاستههای قابل تجزیه زیستی
همانطور که مطلع اید یکی از نگرانی های اصلی فعالان و دلسوزان محیط زیست مربوط به استفاده از پلاستیک هایی غیرقابل تجزیه است. به همین دلیل تولید نشاسته های قابل تجزیه زیستی یک هدف مهم تلقی میشود.
این نشاسته های اصلاح شده کاملا در طبیعت تجزیه میشوند و کاربردهایی در تولید بسته بندی های تخریب پذیر و سایر محصولات دارند. این گام بزرگ به کاهش اثر منفی زیست محیطی و کم شدن آلودگی های پلاستیکی منجر میشود.
نشاستههای با ویژگیهای خاص عملکردی
نیاز روزافزون صنایع مختلف به پدید آوردن محصولات جدید با عملکرد های متفاوت از محصولات قبلی باعث پدید آوردن نوعی نشاسته با ویژگی هایی مثل ایجاد ژل با قوام و بافت های خاص یا ویژگی های متنوع در فرایند های صنعتی شده است که کاربردهایی جدید در صنایع غذایی، دارویی و حتی صنایع نساجی فراهم میآورند.
نشاستههای با قابلیت افزودن مواد مغذی
علاقه مندی به تولید غذاهای مغذی برای انسان باعث پیشرفتی در زمینه نشاسته های اصلاح شده است که قادر به جذب و نگه داری مواد مغذی خاص هستند. این نشاسته های کاربردهایی در تولید غذا های غنی شده و ممکل های غذایی دارند و مناسب رفع کمبود مواد مغذی و برنامه های تغذیه ای خاص هستند.
سخن آخر
این نوآوری ها در نشاستههای اصلاحشده و پیشرفتهای چشمگیر آن میتوانند پاسخگوی نیازهای پیچیده و متنوع صنایع مختلف باشند.
با توجه به اهمیت یافتن پایداری محیط زیست در دهه های اخیر و نیاز به بهبود یافتن کیفیت محصولات پیشرفت های ذکر شده میتوانند نقش مهمی در شکل گرفتن آینده ای جدید برای صنعت نشاسته ایفا کنند. همچنین انتظار میرود که این نوآوری ها ادامه پیدا کرده و سبب پیدایش راه حل های موثری برای رفع نیاز های صنعتی و محیطی جدید شوند.